ปาย ปลายฝนต้นหนาว

ปายเป็นอำเภอเล็กๆในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ใช้เวลาขับรถจากเชียงใหม่โดยใช้เส้นทางแม่ริม สู่แยกแม่มาลัยเลี้ยวซ้ายขับมาประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง ระยะทางประมาณ 135 กม ผ่านเส้นทางคนเคี้ยวหักศอก

บนเส้นทางหมายเลข 1059 ที่ถูกตัดขวางด้วยเส้นทางรถไฟเส้นสายมรณะที่เมื่อตอนสงครามโลกครั้งที่ 2 ญี่ปุ่นใช้บงการให้สร้างถนนสายนี้เพื่อใช้ข้ามไปพม่า ชาวบ้านได้ถูกเกรณ์มาจากทั่วสารทิศ ทั้งจากแม่ฮ่องสอน และจังหวัดอื่นทางตอนเหนือ โดยอุปกรณ์ มีเพียงมีดพร้า จอบ เสียม ด้วยสภาพภูมิศาสตร์ประเทศทุรกันดาร ไข้ป่าชุกชุม ทำให้ผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมากปัจจุบันสะพานแห่งนี้ได้เป็จึงกลายเป็นสถานที่คอยเตือนความทรงจำ ที่ทำให้เมือแห่งนี้เปิดสู่สาธารณะ

เราสามารถเริ่มตั้งต้นมองหาที่พัก ในถนนเล็กๆใกล้ๆโรงพยาบาลปาย ที่นี่มีที่พักให้เลือกมากมายทั้งเกสเฮ้าท์ เรือนแฝด บ้านไม้ปลูกใหม่ห้องน้ำในตัว ราคาถูกราคาตั้งแต่ไม่ถึงร้อยบาท จนถึงพันบาท นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่เลือกที่จะพักใกล้แม่น้ำปาย เพราะได้บรรยากาศของชนบท แม่น้ำไหลผ่านท้องทุ่งนา ทีพักที่นี้ไม่มีแอร์เพราะอากาศเย็นสบายทั้งปี ไม่มีทีวี มีแต่มุ้ง เครื่องทำน้ำอุ่นคลายหนาวในยามเช้า ร้านต่างๆเปิดบริการทั้งริมสองข้างทาง มีจักรยาน เสือภูเขา มอเตอร์ไซด์ให้เช่า บ้านหลังเดิมถูกดัดแปลงให้กลายเป็นร้านอาหาร ร้านขายของที่ระลึก ผ้าในแบบต่างๆ สร้อยคอของที่ระลึก กระเป๋าจากผลิตภัณท์ผ้า ร้านขายแปล รวมถึงร้านขายกาแฟสด ชาวบ้านแถบนี้ยังดำเนินชีวิตปรกติ ชาวบ้านยังคงนำผัก ผลไม้สดจากสวนมาวางขายในตลาด ชาวบ้านที่นี้เป็นมิตร มีอัธยาศัยดี คอยทักทายนักท่องเที่ยวที่แวะเวียนมา ที่เที่ยวที่น่าสนใจที่นี่คอศูนย์วัฒนธรรม เป็นสถานที่จัดกิจกรรมทุกวันเสาร์ อาทิ การแข่งขันชนกว่าง

วัดนำฮู วัดซึ่งเป็นที่ประดิษฐานของเจ้าพ่ออุ่นเมือง พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ ที่พระเศียรส่วนบนสามารถเปิดได้ และมีน้ำขังอยู่ และได้มัคทายกทำพิธีเปิดแปลวเกศา ขอน้ำมนต์ นอกจากน้ำยังมีเจดีย์อนุสรณ์ พระสุวรรณกัลยา พระเชษฐภคินีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งเชื่อว่าพระเจดีย์แห่งนี้สร้างโดยพระนเรศวรมหาราช เพื่อบรรจุพระอัฐิของพระพี่นางสุพรรณกัลยา