เอ็นไหล่ฉีก: สาเหตุ อาการ และวิธีรักษาอย่างครบถ้วน
เอ็นไหล่ หรือที่เรียกว่า “โรตเตอร์คัฟ” (Rotator Cuff) ทำหน้าที่สำคัญในการเชื่อมต่อกระดูกไหปลาร้า กระดูกต้นแขน และกล้ามเนื้อรอบ ๆ ไหล่ ช่วยให้เราสามารถเคลื่อนไหวไหล่ได้อย่างอิสระ
ทั้งนี้ การใช้งานไหล่ซ้ำ ๆ หรือการบาดเจ็บเฉียบพลัน ล้วนส่งผลต่อเอ็นไหล่ฉีกขาดได้ บทความนี้จึงอยากพามาเจาะลึกถึงสาเหตุ อาการ และวิธีรักษาเอ็นไหล่ฉีกอย่างครบถ้วน เพื่อให้คุณเข้าใจและรับมือกับปัญหานี้ได้อย่างถูกต้อง
สาเหตุที่ทำให้เอ็นไหล่ฉีก
- การใช้งานไหล่อย่างซ้ำๆ เป็นประจำ : พบได้บ่อยในนักกีฬาประเภทที่ต้องใช้แขนและไหล่ในการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง เช่น นักเทนนิส นักเบสบอล นักว่ายน้ำ นักวอลเล่ย์บอล หรือแม้แต่คนทำงานที่ต้องยกของหนักเป็นประจำ การออกแรงบริเวณไหล่มากเกินไปทำให้เอ็นไหล่ได้รับแรงกระทบกระแทกจนเสียหายและฉีกขาดได้ในที่สุด
- การบาดเจ็บเฉียบพลัน : เกิดจากอุบัติเหตุหรือแรงกระแทกกระเทือนที่มากระทบต่อบริเวณไหล่โดยตรง เช่น การหกล้ม การถูกของหนักทับ หรือการกระแทกอย่างแรงในระหว่างการเล่นกีฬา แรงกระแทกเหล่านี้อาจทำให้เอ็นไหล่ฉีกขาดได้ทันที
- อายุที่มากขึ้น : เมื่ออายุมากขึ้น เนื้อเยื่อเอ็นต่าง ๆ ในร่างกายจะค่อย ๆ เสื่อมสภาพและสูญเสียความยืดหยุ่นไปตามกาลเวลา ประกอบกับการใช้งานที่สะสมมาเป็นระยะเวลานาน ทำให้โอกาสที่เอ็นไหล่จะฉีกขาดเพิ่มสูงขึ้น
- โรคประจำตัว : โรคบางชนิดอาจส่งผลกระทบต่อสภาพของเนื้อเยื่อ เช่น โรคข้ออักเสบ โรคเบาหวาน หรือโรคไทรอยด์ เป็นต้น ทำให้เอ็นและเนื้อเยื่อเกี่ยวพันอ่อนแอและฉีกขาดได้ง่ายขึ้น
อาการของเอ็นไหล่ฉีก
- ปวดบริเวณไหล่ : จะรู้สึกปวดบริเวณด้านหน้าของไหล่ ต้นแขน หรือบริเวณสะบัก โดยอาการปวดมักจะรุนแรงขึ้นเมื่อยกแขนหรือเคลื่อนไหวบริเวณไหล่
- การอักเสบ : อาจพบอาการบวม ร้อน แดงบริเวณไหล่
- การสูญเสียการเคลื่อนไหว : เนื่องจากความเจ็บปวด จึงทำให้ยากต่อการยกแขน เคลื่อนไหวไหล่ ส่งผลให้ไหล่ขัด
- เสียงดังในไหล่ : อาจได้ยินเสียงคล้ายกระดูกกระทบกัน หรือเสียงกร๊อกกรากในบริเวณไหล่ เมื่อเคลื่อนไหว
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง : กล้ามเนื้อรอบ ๆ บริเวณไหล่อ่อนแรงลง เนื่องจากเอ็นฉีกขาดจึงไม่สามารถออกแรงได้เต็มที่
การรักษาเอ็นไหล่ฉีก
วิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บ ดังนี้
- เอ็นไหล่ฉีกเล็กน้อย : ในกรณีที่ฉีกขาดเพียงเล็กน้อย อาจสามารถรักษาด้วยวิธีพักการใช้งาน ประคบความเย็นเพื่อลดการอักเสบ รับประทานยาแก้ปวดบรรเทาอาการ และการกายภาพบำบัดเพื่อกระตุ้นการฟื้นฟูสภาพ
- เอ็นไหล่ฉีกปานกลาง : หากพบว่าเอ็นไหล่ฉีกขาดในระดับปานกลาง แพทย์อาจพิจารณาฉีดยาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบและให้การกายภาพบำบัดควบคู่ไปด้วย
- เอ็นไหล่ฉีกขาดมาก : ในกรณีที่เอ็นไหล่ฉีกขาดในระดับรุนแรง อาจจำเป็นต้องผ่าตัดซ่อมแซมหรือเปลี่ยนเอ็นไหล่นั้นเสีย
การป้องกันเอ็นไหล่ฉีก
เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดอาการเอ็นไหล่ฉีก สามารถปฏิบัติดังนี้
- อบอุ่นร่างกายก่อนออกกำลังกาย และยืดกล้ามเนื้อหลังเสร็จสิ้นการออกกำลังกาย เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นและลดอาการบาดเจ็บ
- หลีกเลี่ยงการใช้งานไหล่ซ้ำ ๆ เป็นระยะเวลานาน ควรหมุนเวียนการออกแรงไปยังส่วนอื่น ๆ บ้าง
- พักการออกแรงหรือการใช้งานเมื่อรู้สึกถึงอาการ
หากประสบปัญหาเอ็นไหล่ฉีก แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติทันที เพื่อที่จะได้วางแผนการรักษาและป้องกันการบาดเจ็บที่อาจกระทบจนเกิดปัญหารุนแรงอื่น ๆ ต่อไป
